تدوین شاخص ها و طراحی مدل استعدادیابی والیبال در ایران

والیبال از ورزش های متداول، جذّاب و دارای درجه پذیرش خاص در بین جوامع مختلف، به ویژه در کشور ایران است؛ ازاین رو نیازمند برنامه های استعدادیابی جهت کشف و پرورش استعدادها، توسعه و پیشرفت و کسب موفقیت در سطوح بین المللی و تعیین سهم شاخص های مختلف استعدادیابی در این رشته ورزشی است. پژوهش حاضر باهدف تدوین شاخص ها و طراحی مدل استعدادیابی والیبال در ایران انجام گرفته است. با توجه به مطالعات انجام شده شاخص های استعدادیابی در شش گروه و مدل پیشنهادی استعدادیابی والیبال در ایران در هفت بخش به گروه دلفی ارائه شد. روش شناسی کلی پژوهش از نوع آمیخته و درواقع ترکیبی از روش کیفی و کمی است. روش نمونه گیری در هر دو مرحله، هدفمند و در دسترس بود. جامعه آماری شامل مربیان درجه بین المللی 3 و 1،2 والیبال از کل کشور که تعداد آن ها، آقایان 67 و بانوان 70 نفر بود. در بخش کیفی از طریق روش دلفی کلاسیک تعدیل شده، شاخص ها و مدل استعدادیابی والیبال در ایران تدوین و طراحی شد. در مرحله ی اول دلفی 45 نفر، در مرحله ی دوم 30 نفر و در مرحله سوم 25 نفر حضورداشته و حاضر به همکاری شدند. بخش کمی پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. پس از تدوین شاخص های استعدادیابی والیبال در مرحله دوم دلفی، به رتبه بندی این شاخص ها توسط 70 نفر از مربیان درجه بین المللی پرداخته شد. ابزار پژوهش در این مرحله شامل یک پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل دو بخش، سوالات جمعیت -شناختی (8 سوال) و سوالات اصلی پژوهش (48 سوال) بود. این سوالات در شش محور شاخص های آنتروپومتریکی، ترکیب بدنی، آمادگی جسمانی، مهارتی پس از آموزش پایه، قابلیت های حرکتی و روان شناختی طبقه بندی شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تأیید تعدادی از اساتید مدیریت ورزشی رسید و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرون باخ محاسبه شد (89/0=?). پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار spss 19 تجزیه وتحلیل شد. از روش های آمار توصیفی برای محاسبه میانگین، انحراف معیار و از آمار استنباطی، آزمون فریدمن برای رتبه-بندی شاخص های استعدادیابی، استفاده شد. با توجه به یافته های پژوهش شاخص های استعدادیابی به ترتیب اهمیت عبارت بودند از: روان شناختی (پشتکار فردی)، قابلیت های حرکتی (چابکی)، مهارتی پس از آموزش پایه (مهارت انواع ساعد)، آمادگی جسمانی (قدرت عضلانی)، ترکیب بدنی (نسبت وزن به قد (bmi)) و آنتروپومتریکی (گستره طول دودست). در بین کلیه ی شاخص های استعدادیابی نیز، پشتکار فردی مهم ترین و محیط وسط بازوکم اهمیت ترین شناخته شدند. همچنین پس از اشباع نظری، در دور نهایی دلفی تمامی مراحل پیشنهادی مدل استعدادیابی والیبال در ایران که شامل: مرحله اول (پایه): غربالگری عمومی در مدارس (9- 6 سالگی)، مرحله دوم: شناسایی استعداد ها (12- 9 سالگی)، مرحله سوم: گزینش استعدادها (14- 12 سالگی)، مرحله چهارم: آموزش (16- 14 سالگی)، مرحله پنجم: گزینش استعدادهای نخبه (18- 16 سالگی)، مرحله ششم: ارتقاء استعدادهای نخبه (23 - 18 سالگی)، مرحله هفتم: والیبال حرفه ای بین المللی (23 سالگی به بالاتر) بود، موردقبول و تأیید شد.